Çin’de tartışma yaratan yasa tasarısı
“Çin halkının ruhuna zarar veren” konuşma ve kıyafetleri yasaklayan yasa tasarısı Çin’de tartışmalara yol açtı.
Yasa, “Çin ulusunun ruhunu baltalayacak veya duygularını incitecek” kıyafet ve semboller giyenlere para cezası öngörüyor.
Yasaya göre, onları bu kıyafetleri giymeye teşvik eden kişiler de 15 güne kadar gözaltına alınabilecek ve 5.000 yuan (680 $) para cezasına çarptırılabilecek.
Çin milletine zarar verdiği değerlendirilen konuşma ve yazılar da cezai sürece dahil edildi.
Ancak yasa tasarısında neyin yasak olduğu açıkça belirtilmiyor. Tartışmalı yasanın bu belirsizliği endişe kaynağıdır.
Çin Siyaset Bilimi ve Hukuk Üniversitesi’nden Profesör Zhao Hong, tasarıdaki belirsizliğin kişilik haklarının ihlaline yol açabileceğini söyledi.
Hong, konuyla ilgili makalesinde şöyle yazdı: “Ya bir kolluk kuvveti görevlisinin, Çin’in ‘ruhuna zarar vermek’ de dahil olmak üzere, kanunları aşan kişisel bir yorumu varsa?” sorusunu gündeme getirdi.
Aynı şekilde bazı hukuk uzmanları ve sosyal medya kullanıcıları da ne tür kıyafetlerin “millete zarar vereceği”nin belirsiz olduğu görüşünü dile getiriyor.
Hukuk uzmanları yasanın açıklığa kavuşturulması çağrısında bulundu.
Geçen ay Pekin’de Tayvanlı müzisyen Chang Hui-mei konserine gökkuşağı renginde kıyafetlerle gelen bazı katılımcıların içeri girmesine izin verilmedi.
Geçen yıl Çin’in Suzhou kentinde bir kadın kimono giydiği için “halkı kışkırttığı” suçlamasıyla gözaltına alınmıştı.
Çin sosyal medyasında infial yaratan bu olay, Zhou tarafından muğlak yasaların sonuçlarına dikkat çekmek amacıyla makalesinde örnek olarak gösteriliyor.
Ülkenin Twitter gibi sosyal medya uygulaması Weibo’da bir kullanıcı, “Takım elbise ve kravat giymek de mi yasaklanacak? Marksizm sonuçta Batı’da doğdu. Çin’deki varlığı artık ülkeye zarar verir mi?” Soruyu yöneltiyor.
Kendisi de çoklu takipçi olan Wang Wusi, “Yani kimono giymek Çin halkını üzecek, Japon yemeği yemek ruhunuzu tehlikeye atacak? Çin milleti ne zaman bu kadar kırılgan hale geldi?” diyerek taslak maddeyi eleştirdi.
Çin kamuoyunda da yasanın aşırıya kaçma riski taşıdığı belirtiliyor.
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, 2012 yılında liderliği devralmasından bu yana ‘örnek Çin vatandaşı’ kavramını yeniden tanımlamaya başladı.
2019’da Çin Komünist Partisi, kibar olmak, daha düşük karbon ayak iziyle seyahat etmek ve ülkenin başkanına ve partiye “inanmak” yönündeki direktifleri içeren bir “ahlak kuralları kılavuzu” yayınladı.
